Saz Atölyesi

Bağlama, saz ile yeni tanışanların akıllarındaki öncelikli soru kısa sağlı saz mı yoksa uzun sağlı saz mı seçmeleri gerektiğidir. Kısa saplı saz, çöğür denilen sistemle, teknikle çalınan, çok eski alevi dedelerinden başlayarak Aşık Veysel’in Arif Sağ’ın kullandığı saz çeşididir. Kısa saplı bağlamada perde sayısı daha azdır bu sebeple yeni başlayanlar için kullanımı daha rahattır.   Uzun saplı saz da karadüzen  veya bozuk düzen denilen teknikle çalınan ve çalım tavrı yöresel olarak değişebilen bir sazdır. Neredeyse binlerce yıldır hayatımızda olan uzun sağlı bağlama genellikle Denizi, Manisa, Muğla bölgelerinde çok tercih edilir. Kısa saplı bağlama ile uzun saplı bağlamayı birbiriyle kıyas yapacak olursa; Uzun saplı bağlamada perde sayısı 23ken kısa saplı bağlamada 19dur Oktav olarak uzun saplı bağlamanın oktavı daha geniştir. Uzun saplı bağlamada ses aralığı daha geniştir Kısa saplı bağlama çalarken kapo kullanmak gerekir ama uzun saplıda gerekmez Uzun saplı bağlama çalmayı öğrenmek kısa saplı bağlama çalmaktan daha zordur ve emek ile zaman ister.

Bağlamanın nasıl akort edileceği bağlamanın kısa saplı mı yoksa uzun saplı mı olmasına göre değişir. Kısa saplı bağlamalarda akort bağlama düzenine göre yapılırken uzun saplı bağlamalarda kara düzene göre yapılır. Bağlamada akort yapılırken ilk adımda bir referans ses ile alt tel grubu ayarlanır.  Orta tel grubu da alt tel grubunun yedinci persine göre akort edilir. Son olarak üst tel grubu da orta grubun 3. Perdesine göre ayarlanarak akort edilir. Kısa saplı saz ile uzun saplı saz arasındaki fark üst tel grubunda oluşur. Eğer uzun saplı saz kullanıyorsanız üst tel grubunu orta telin 7. Perdesine göre ayarlamanız gerekir.